MILPAS GUERRERAS. POEMAS MASEWAL-TOTONAKÚ / 251 — ojarasca Ojarasca
Usted está aquí: Inicio / Escritura / MILPAS GUERRERAS. POEMAS MASEWAL-TOTONAKÚ / 251

MILPAS GUERRERAS. POEMAS MASEWAL-TOTONAKÚ / 251

Alberto Becerril Cipriano

EL MAÍZ

Ha muerto el maíz,
en paz no descansa.
Por él vivimos.

 

IN TAOL
Mikik in taol,
amo senkaj yakseujtok.
Ika tinemij.

 

WA LAXUX
Xa sákgsi’ papa’,
xlitipnní’ tanuy
Kxlakástapu’ kinkankán.

 

• • •

 

LAS FLORES DEL COMAL
La leña apresura al fuego,
el fuego apura al comal,
y el comal da flores
para saciar mis ojos.

 

KOMALXOCHIMEJ
In kowit kitojtoka in tit,
in tit kimaijsiwilia in komal,
in komal xochiowas
uan ixwiskej noixtololowan.

 

KXANAT PALHKA’
Wa kíwi’ malakgapalá lhkúyat,
palhka’ xanay
chu na likgalhgása’ kilakgástapu.

 

LLUVIA
Sola, llora la nube
en la inmensidad.

 

KIOWIT
Iselti choka in mixti,
tech in noyampa takaujyan.

 

SEN
Xákstu tasáma npúlkglhni’
Kxlikatlánka akgapun.

 

• • •

 

ZOPILOTES (I)
Anacoretas
orando en silencio.
Negros dolientes
se comen festivos
la causa de su luto.

 

TSOJPILOMEJ (1)
Ijkatokej in takaj,
tioixpan tayokojay
ichtakatsin.
Moiselmatij
wan kikuaj, kiilwikuaj
toni kinyolmiktia.

 

CHUN (1)
Yakgo chixkuwin
kaks kgalhtawakgamakgolh.
Laktsitsakgan lipuwananin
tapaxuwan wakgoy
wanti lilipuwamakaj.

 

—————————

| Alberto Becerril Cipriano, hijo de padres nahuas, nació en el pueblo totonaco de Kgoyom (Huehuetla), Sierra Norte de Puebla, así que aprendió simultaneamente masewal, totonaku y castellano. Docente activista y escritor, en 2001 publicó El color de la Sierra/Itapal Altepetaj/Xtamánin Kasipíjni' (Instituto Tecnológico Superior de Zacapoaxtla-ELIAC, México)

comentarios de blog provistos por Disqus